W pracach nad strategiczną sferą Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Torunia wykorzystywane są tzw. scenariusze rozwojowe. Pomagają one zrozumieć jak w przyszłości może wyglądać mobilność MOFT.

W celu zaprojektowania logiki interwencji Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Torunia (SUMP dla MOFT) opracowano 4 scenariusze rozwojowe:

• Scenariusz 1: „Biznes jak zwykle”

W scenariuszu tym zakłada się, że realizowane będą wyłącznie działania, które zostały już zaplanowane przez poszczególnych członków MOFT. Jest on próbą opisania rzeczywistości, w której Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej nie istnieje, a co za tym idzie koncepcja zrównoważonej mobilności nie jest wdrażana w sposób planowy i systematyczny. Poszczególne jednostki samorządu terytorialnego realizują swoją dotychczasową politykę rozwojową.

Brak jest więc też systemowej odpowiedzi na problemy zidentyfikowane w SUMP dla MOFT. Oczywiście część z nich może zostać rozwiązanych, jednak nie będzie to wspólne i celowe działanie członków MOFT. Istnieje natomiast duże prawdopodobieństwo, że zidentyfikowane problemy, w związku z brakiem systemowej i zaplanowanej interwencji mającej na celu ich zniwelowanie, będą się pogłębiały.

•  Scenariusz 2: rozwój Publicznego Transportu Zbiorowego (PTZ)

Scenariusz ten zakłada, że od momentu uchwalenia SUMP poszczególne jednostki wchodzące w skład MOFT realizują działania nakierowane na rozwój publicznego transportu zbiorowego (autobusowego, tramwajowego i kolejowego), ruchu pieszego i rowerowego. Ograniczają natomiast znacząco projekty mające na celu poprawienie warunków przemieszczania się indywidualnymi samochodami, co więcej wprowadzane są w tym zakresie ograniczenia.

Realizacja takiego scenariusza pozwoliłaby relatywnie najszybciej podnieść jakość transportu zbiorowego oraz podnieść jakość warunków ruchu pieszego i rowerowego. Odbyłoby się to jednak kosztem pogorszenia warunków przemieszczania się w transporcie indywidualnym.

• Scenariusz 3: rozwój transportu indywidualnego

Jest on niejako przeciwieństwem Scenariusza nr 2. Pozwala na zobrazowanie sytuacji, w której publiczny transport zbiorowy, infrastruktura piesza i rowerowa nie są rozwijane, natomiast wprowadza się kolejne udogodnienia w ruchu samochodowym. Jego wdrożenie skutkowałoby jeszcze większym przywiązaniem mieszkańców MOFT do ich własnych samochodów. Paradoksalnie, poprawa jakości infrastruktury drogowej będzie korzystna dla jej użytkowników tylko do pewnego momentu.

Nie da się ukryć, że przestrzeń miast i miejscowości MOFT, ale nie tylko, jest ograniczona i nie jest w stanie pomieścić nieskończonej liczby samochodów osobowych, których z roku na rok jest coraz więcej i które z roku na rok są też coraz większe. Już dziś obserwuje się problemy z tym związane, które rozwój infrastruktury kołowej, bez zapewnienia rzeczywistej alternatywy może tylko pogłębić. Warto natomiast pracować z takim scenariuszem, żeby lepiej sobie tę sytuację wyobrazić.

•  Scenariusz 4: optymalny

Jest on zwyczajowo opracowywany na końcu prac analitycznych i ma przedstawiać kompromis pomiędzy potrzebami poszczególnych interesariuszy. Jego zadaniem jest wskazanie ścieżki zbliżania się do zrównoważonej mobilności w jak największym stopniu dopasowanej do specyfiki analizowanego obszaru. Należy w nim zastosować rozwiązania, które w danych warunkach mają szansę przynieść relatywnie najlepszy skutek. Z pewnością powinien kłaść duży nacisk na poprawę jakości oferty PTZ, poprawę warunków ruchu pieszego i rowerowego, ale będzie też musiał uwzględnić potrzeby osób korzystających z indywidualnego transportu kołowego.

Warto pamiętać, że poprawa jakości dróg, ich remont czy budowa nowych usprawnia także transport zbiorowy. Istnieje natomiast konieczność, żeby te nowe drogi były projektowane z uwzględnieniem potrzeb innych uczestników ruchu, tj. pieszych i rowerzystów.

* * *

Do tak nakreślonych scenariuszy zostały przyporządkowane konkretne działania, których wdrożenie spowodowałoby urzeczywistnienie ich założeń. Wspomniane działania zostaną następnie zaimplementowane do modelu ruchu. Model z kolei, pozwoli na przygotowanie prognoz ruchu, które będą obrazowały to, jak zmieni się sposób przemieszczania się mieszkańców MOFT w zależności od tego, które działania i w jakiej konfiguracji zostaną wdrożone.

Scenariusze i prognozy ruchu pomogą wybrać optymalny zakres interwencji jaki zostanie zapisany w SUMP dla MOFT.