Bydgoski i toruński Zakład Ubezpieczeń Społecznych zorganizował dyżur telefonicznych dla rodziców najmłodszych dzieci dotyczący świadczeń z programu „Aktywny Rodzic”. Publikujemy najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi ekspertów. A już 19 września w godz. 10-12.00 pod nr tel. 56 610 93 32
i 20 września w godz. 9-11.00 pod nr tel. 52 333 08 31 kolejne dyżury telefoniczne ZUS dotyczące świadczeń dla rodziców. Warto z nich skorzystać, bo wielkimi krokami zbliża się 1 października, kiedy to rodzice będą mogli składać wnioski do ZUS-u o nowe świadczenia. Wystarczy w trakcie dyżuru telefonicznego nakreślić swoją sytuację ekspertowi, a on podpowie, z jakich możliwości rodzic będzie mógł skorzystać w ramach programu „Aktywny rodzic” – informuje Krystyna Michałek, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.

Najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi ekspertów ZUS.

1. Jesteśmy rodzicami aktywnie zawodowo. Naszym dwuletnim dzieckiem zajmuje się babcia.
   Czy aby otrzymać świadczenie aktywni rodzice w pracy, z babcią trzeba zawrzeć umowę uaktywniającą?

Odp. Nie. Nie jest to warunek do przyznania świadczenia Aktywni rodzice w pracy. Badana będzie indywidualna i łączna aktywność zawodowa rodziców. Natomiast jeśli państwo popiszecie z babcią umowę uaktywniającą, to składki za nianie sfinansuje budżet państwa od podstawy, którą stanowi kwota
nie wyższa niż połowa minimalnego wynagrodzenia za pracę.

2. Do stycznia 2025 roku mam przyznany rodzinny kapitał opiekuńczy, po 1000 zł miesięcznie. Czy mogę w październiku złożyć wniosek o aktywni rodzice w pracy?

Odp. W miesiącu przysługuje tylko jedno świadczenie. Składając wniosek w październiku o świadczenie aktywni rodzice w pracy, jeśli spełni pan wszystkie warunki (m.in. warunek aktywności zawodowej,
a dziecko nie będzie uczęszczało do żłobka), nabędzie pan prawo do tego świadczenia od 1 października 2024 r., a prawo do rodzinnego kapitału opiekuńczego (RKO) zostanie uchylone od tego dnia. To oznacza, że do 30 września będzie pan pobierał RKO po 1000 zł miesięcznie, a od 1 października świadczenie aktywni rodzice w pracy po 1500 zł miesięcznie. W przypadku nabycia prawa do jednego z nowych świadczeń nie ma możliwości powrotu do otrzymania RKO.

3. Pobieram żłobkowe. Czy w październiku muszę wycofać wniosek, aby dostać nowe świadczenie aktywnie w żłobku, gdzie kwota dofinansowania sięga do 1500 zł?

Odp. Nie musi pani wycofywać wniosku. Wystarczy, że w październiku złoży pani wniosek o świadczenie aktywnie w żłobku. Jak zostanie przyznane nowe świadczenie, to otrzyma pani na PUE ZUS decyzję uchylającą tzw. żłobkowe i informację o przyznaniu świadczenia aktywnie w żłobku.

4. Żona nie pracuje, a ja pracuję za granicą. O jakie świadczenia z nowego programu Aktywny Rodzic mogę się ubiegać na roczne dziecko? Jest to nasze jedyne dziecko.

Odp. Na ten moment jeśli dziecko uczęszcza do żłobka, klubu dziecięcego lub korzysta z opieki dziennego opiekuna, może pan złożyć wniosek o dofinasowanie do żłobka. Wniosek należy złożyć elektronicznie za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych ZUS (eZUS), aplikacji mZUS, portalu Emp@tia lub bankowości elektronicznej. Wysokość dopłaty wynosi maksymalnie 400 zł miesięcznie, jednak nie więcej niż faktyczna opłata ponoszona przez rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna. Opłata za pobyt to kwota po uwzględnieniu zniżek, dotacji z budżetu gminy lub środków unijnych. Nie wlicza się do niej kosztów za wyżywienie. Natomiast od 1 października będzie mógł pan skorzystać z jednego z dwóch świadczeń z programu Aktywny Rodzic. Pierwsze świadczenie
to aktywnie w żłobku, które zastąpi obecne tzw. żłobkowe. Jego wysokość to maksymalnie 1500 zł lub 1900 zł w przypadku dziecka z odpowiednim orzeczeniem o niepełnosprawności. Może pan też, zamiast aktywnie w żłobku wybrać świadczenie aktywnie w domu. Świadczenie to przysługuje na każde dziecko
w rodzinie, w wieku od 12 do 35 miesiąca życia. Świadczenie aktywnie w domu przysługuje w wysokości 500 zł miesięcznie na dziecko, niezależnie od tego, czy dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności.

5. Mój syn ma 23 miesiące i chodzi do żłobka. Mąż i ja pracujemy. Od września ubiegłego roku korzystam z dofinasowania do żłobka. Czy od 1 października 2024 r. mogę złożyć wniosek o dodatkowe świadczenie aktywni rodzice w pracy?

Odp. Nie. Świadczenie aktywni rodzice w pracy nie przysługuje, jeśli dziecko uczęszcza do żłobka, przedszkola, klubu dziecięcego lub jest pod opieką dziennego opiekuna. Poza tym równocześnie (w tym samym miesiącu) można pobierać tylko jedno ze świadczeń – albo dofinansowanie do żłobka, albo RKO, albo aktywnie w domu, albo aktywni rodzice w pracy, albo aktywnie w żłobku. Jeżeli chce pani otrzymać świadczenia ,,aktywnie w żłobku” zamiast dofinansowania do żłobka ze względu na zmianę wysokości dofinansowania opłaty za pobyt dziecka w żłobku to musi pani złożyć wniosek o to świadczenie. Kwota dofinansowania od października wyniesie do 1500 zł miesięcznie, a na dziecko, które ma stosowne orzeczenie o niepełnosprawności – do 1900 zł nie więcej jednak niż faktyczna opłata ponoszona przez rodzica. Do opłaty tej opłaty nie wlicza się opłaty za wyżywienie. Nie ma konieczności składania odrębnej informacji o rezygnacji z dofinansowania do żłobka.

6. Jestem matką, która razem z mężem  wychowuje bliźnięta, które mają 10 miesięcy. Nie pracuję, bo opiekuję się dziećmi. Pobieram 800+. Czy jak dzieci skończą 12 miesięcy, to otrzymam świadczenie aktywnie w domu na  dwójkę bliźniąt?

Odp. Tak, ponieważ świadczenie aktywnie w domu w kwocie 500 zł miesięcznie przysługuje na każde dziecko w rodzinie, które ma 12 miesięcy, a jeszcze nie skończyło 35. miesiąca życia. Wniosek o świadczenie aktywnie w domu może pani złożyć najwcześniej w miesiącu, w którym dzieci kończą 12. miesiąc.

7. Jestem uchodźcą, mam status UKR. Z jakich świadczeń od października mogę skorzystać w ramach programu Aktywny Rodzic?

Odp. Od 1 października będzie pani mogła ubiegać się o świadczenie aktywnie w żłobku na dziecko w wieku od 12 do 35. miesiąca życia, pod warunkiem że wraz z dzieckiem przebywa pani legalnie w Polsce ze statusem „UKR” nieprzerwanie przez co najmniej 365 dni. Natomiast nie będzie miała pani prawa do świadczenia aktywni rodzice w pracy czy świadczenia aktywnie w domu. Świadczenie te nie przysługują obywatelom Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z działaniami wojennymi. O te świadczenia mogą ubiegać się cudzoziemcy, o ile spełniają oni warunek legalnego pobytu w Polsce np. na podstawie karty pobytu z dostępem do rynku pracy.

Krystyna Michałek                                                 

regionalny rzecznik prasowy ZUS                         

w województwie kujawsko-pomorskim